• تیپ درون گرا چه شخصیتی دارد و درون گرایی می تواند ارثی باشد ؟
   این نوع شخصیت ها ، جمع گریز و منزوی هستند و از تنهایی خودشان لذت می برند . در جمع خیلی حاضر نمی شوند . ارتباط چشمی راحت برقرار نمی کنند . به سختی حرف می زنند . در جمع  در مقابل عمل دیگران ، عکس العمل آنچنانی ندارند . مثلا در مجلسی لطیفه ای گفته میشود و همه می خندند ولی ایشان به زور لبخندی می زنند . احساس می کنند زیر نظر دیگران هستند و یک ترسی هم درآنها وجود دارد . خیلی هم اهل میهمانی دادن و میهمانی رفتن و مسافرت نیستند . بله یک عامل می تواند وراثت بشاد ولی بیشتر نقش همان الگو ها هستند که پدر و مادر چطوری بوده اند . آیا زمینه بروز برای فرزندشان ایجاد کرده اند .آیا اجازه داده اند در جمع شرکت کنند . بیشتر کسانی هم که افسردگی دارند ، تیپ شخصیت درون گرا را پیدا می کنند ولی یک جاهایی هم که تضاد فرهنگی وجود دارد ، طرف به سوی درون گرایی می رود . ممکن است در ظاهر مسئله مهمی در ازدواج نباشد ولی دقت کنید . 
•  اگر زن و مردی هردو درون گرا باشند ، آیا می توانند خوشبخت بشوند ؟
  اگر یکی درون گرا و یکی برون گرا باشند ، ما صلاح نمی دانیم . نود و دو درصد کسانی که با هم ازدواج می کنند ، جذب مشابه خودشان می شوند . هشت در صد به سمت قطب متضاد خود می روند  طرف بدبین است ، دوست دارد به طرف آدم خوش بین برود . چون خودش از بدبینی اش رنج می برد . غمگین است ، بسمت آدمی میرود که شاد باشد . فرد بی نظم است جذب آدم با نظم میشود تا نقص خودش را بپوشاند . ما برای ازدواج دو قطب متضاد را توصیه نمی کنیم .این ها در زندگی مشکل پیدا می کنند.
  ممکن است چند صباحی برایش لذت بخش باشد ولی دوام پیدا نمی کند . در مورد دو درون گرا ، در اینجا می توانیم کفویت را نقض کنیم . ما می گوییم یک درون گرای صرف و یک برون گرای صرف ، در زندگی مشکل خواهند داشت . دو تا برون گرا ممکن است خوب باشد و هر دو باهم خوش هستند ولی دو تا درون گرای  صرف ،   نمی توانند با هم زندگی خوبی داشته باشند . این در مورد دو نفر عصبانی هم صدق    می کند . ما درون گرا و  برون گرایی را صلاح می دانیم که فاصله آنها کم باشد . مثلا درجه درون گرا پنج باشد و درجه برون گرا نود و پنج باشد . ما این ازدواج را صلاح نمی دانیم . ولی مثلا درجه درون گرا بیست باشد و درجه برون گرا ، سی باشد ، این را قبول می کنیم . چون فاصله آنها کم است . اگر این طور باشد ،  خوشبخت خواهند شد .
  آیا درون گرایی یک اختلال است ؟
  خیر . ما از آن بعنوان یک تیپ شخصیتی یاد کردیم و ویژگی های آن را گفتیم . این یک اختلال نیست ولی وسواس یک اختلال است .
• .

• تحقیق از پسر و خانواده اش در چه مرحله ای باید انجام بشود ؟
  ما دو جور تحقیق داریم . یکی تحقیق ابتدایی داریم که بدون این تحقیق ، نباید به خواستگار اجازه بدهیم و این تحقیق به اجمال است . اینکه خانوادها همتایی فرهنگی و اعتقادی و اقتصادی با هم دارند یا خیر . و تحقیق بعدی بعد از جلسه اول است . حالا ممکن است جلسه اول برای شما خیلی شفاف بوده است و تحقیق برای شما ده نمره داشته  باشد . اگر قبل از اینکه اجازه خواستگاری بدهیم ، بخواهیم تحقیق کلی بکنیم ، ممکن است اصلا آقا پسر دخترخانم را نپسندد و این کار نوعی آب در هاونگ کوبیدن باشد . شما کلی وقت صرف کرده اید و وقت خودتان را ضایع کرده اید . یا دختر خانم آقا پسر را نپسندد و یک کار بیخودی بوده است . در ضمن ممکن است این تحقیقات دوطرفه باشد یعنی پد ردختر خانم کلی تحقیق کند و کسانی هستند که قبل از اینکه بروند خواستگاری تحقیق می کنند . چون این کار به جایی بند نیست ممکن است آبروی خانواده دختر در خطر باشد . چون خبرش می پیچد . تحقیق اولیه در حد کلیات است . نباید افراط کنید نه تفریط . نه به همه اجازه بدهید که به خواستگاری دختر شما بیایند و نه اینکه این قدر سخت بگیرد . بهترین کارها امور وسط است .
•  بهتر است از چه کسانی تحقیق کنیم ؟
  ما مجاری مختلف داریم . یکی همکاران طرف یا همکاران پدر طرف اگر شاغل هستند. حالا فرق نمی کند اداری باشد یا بازاری . اگر طرف ، محصل یا دانشجو است از همکلاسی ها و متولیان مدرسه یا دانشگاه مثل معاون یا رئیس . یکی دیگر دوستان طرف است . منش و رفتار و تفکر و اعتقاد و شخصیت آدمها بستگی به دوستانشان دارد. دوستان خانوادگی و آشنایان هم خیلی مهم است . بعد اقوام و فامیل طرف . بعد همسایگان و بعد افرادی که یه این خانواده پیوسته اند مثل عروس خانم ها و آقا دامادها . این ها خیلی اطلاعات به شما می دهند . ممکن است محافظه کاری کنند ولی شما از لحن کلام متوجه میشوید مثلا می گویید این ها خانواده خوبی هستند . می گویند : ای الحمدلله ما که داریم می سازیم . بالاخره همه مشکل دارند . از بالا شروع کنید تا در نزدیکان آنها نپیچد چون ممکن است در همان اول تحقیق متوجه بشویید به درد شما نمی خورند چرا دیگر سراغ همسایگان برویید . در مورد کسانی که تجربه ازدواج قبلی داشته اند ، باید بگویم حتما از همسر قبلی تحقیق کنید به تلفن هم اکتفا نکنید حتما با ایشان رودر رو بشوید  و چهر ه او را حتما ببینید . ببینید داستان چه بوده است ممکن است اطلاعاتی بدست بیاورید که بفهمید صلاح نیست که با او ازدواج کنید . ما در واقع هشت مجرا داریم .
• چرا وقتی تحقیق می کنیم ،  درست جواب نمی دهند . چه کار باید کرد ؟
   البته همه این طور نیستند . بعضی آدمها محافظه کار هستند . یعنی احتیاط امنیتی     می کنند . مثلا می ترسند بگویند : پسر شری است و لو برود و فردا گریبان گیر آنها بشود . خانواده ای که تحقیق می کنند این را مخفی نگه می دارند . در ضمن چون مسئله انسانی است و دین هم به ما می گوید : حق را بگو حتی اگر به ضررت باشد . شما میخواهید جلوی بدبختی یک خانواده را بگیرید . حق را بگویید حتی اگر به ضرر شما باشد . واقعا این یک عمل انسانی است مثل اینکه می بینی یک نابینا می خواهد در چاه بیفتد و شما جلوی او را نگیری . یکی دیگر از علت هایی که بعضی ها نمی گویند این است که می گویند : کشف عیب های دیگران حرام است . و احتیاط شرعی می کنند. بله غیبت و پشت سر کسی حرف زدن و تجسس حرام است . این ها درست است . ولی استثنا هم دارد . در بحث ازدواج می گوید بگو اشکالی ندارد . ببینید چه دین قشنگی است . فقیهان ما در نصح مستشی یعنی خیرخواهی برای کسی که از ما کمک میخواهد  اجازه داده اند که عیب های او را بگویید . البته باید عیب هایی را بگویید که مربوط به ازدواج این ها می شود . حالا طرف معتاد است باید بگویید ولی می بینید طرف شش سال پیش کفتر بازی می کرده و توبه هم کرده ، این را نباید بگویید . این اشکال دارد چون ربطی به ازدواج ندارد . عیب ها را به کسانی می گویید که در تحقیق موثر هستند نه به همه بگویید . به خانواده های عزیز که تحقیق می کنند باید بگویم که این عیب ها باید در قفسه سینه شما بماند . اگر به ازدواج ختم نشد ، نباید دلیل آن را بگویید . این اشکال شرعی دارد . و این ها باید مخفی بماند .   
  آیا در تحقیق باید به بدگویی ها هم توجه کنیم ؟
  من یک نکته در مورد تحقیق عرض می کنم . گاهی در تحقیق از پسر یا دختر بدگویی می کنند . اگر پسر یا دختر عیبی دارند بگوینداشکالی ندارد . اما بعضی ها بنا حق بدگویی می کنند . این یک رفتار ناشایستی است . علت های آن گاهی دشمنی یا حسادت و یا با هم خرده حساب شخصی با هم دارند و گاهی خودشان خواستگار دختربوده اند وچون جواب منفی شنیده اند ، این کار را می کنند . حالا شما با مادر پسر حساب شخصی دارید ، چرا از پسر او بدگویی می کنید . در قرآن داریم : دشمنی یک گروه شما را به آنجا نکشاند که بی عدالتی کنید . این به تقوی نزدیکتر است . خیلی قت کنید . ممکن است گاهی عیبی را با کلام نگویند با لحن و یا با سکوتشان می گویند . با این کار در دل طرف تردید ایجاد می کنید . من تقاضا می کنم این کار را نکنید . علامه امینی به این مکاشفه رسیده اند که این افراد بعد از مرگ ، به عذاب شدید الهی دچار میشود . حالا شما در مورد یک آقا پسر تحقیق می کنید و یک نفر هم خیلی تعریف می کند . آیا شما به آن یک نفر بسنده می کنید ؟ شاید او دوست طرف است و دارد از او تمجید می کند و برعکس این هم صادق است . که بعضی ها بغض دارند. شما باید از چند مجرا بروید .به بدگویی یک نفر توجه نکنید . 
  چطور باید بفهمیم که حرفهای خواستگار راست است ؟
  ما راه کار زیاد داریم . تناقض گفتگوهای در جلسات خواستگاری یعنی عدم صداقت طرف . یا اینکه فقط نقاط مثبت خودش را می گوید و از خودش تعریف می کند . این خود ش آدم را به تردید می اندازد . مگر میشود انسان نقطه منفی نداشته باشد . ما همه گل هستیم ولی خار داریم . گاهی طرف نقاط منفی را می گوید و طرف تعجب می کند ولی خوشحال میشود و دلگرم میشود . و از شما تشکر می کند که صادقانه با او در میان گذاشتید . راه بعدی سوالات معکوس است . مثلا شما تردید کرده اید که طرف اهل معاشرت نیست و شما خیلی اهل معاشرت هستسد . بپرسید که اگر همسر شما اهل معاشرت نباشد شما چه عکس العملی از خود نشان می دهید ؟ یک جور وانمود کرده که اهل معاشرت است ولی دراینجا جواب می دهد خیلی هم خوب است . من هم این جوری بیشتر دوست دارم . این خیلی خوب است و اینجا خودش را لو می دهد . یکسری ادعاها هست که باید با عمل ما هماهنگ باشد . باید ببینید ادعاها با عملش تناسب دارد یا خیر . مثلا آقا می فرماید من کتاب دینی و تفسیر قرآن مطالعه می کنم چون می داند شما علاقه به این مطالب دارید ، و شما بپرسید راستی نظر شما در باره سوره ای که می فرماید : زن  و مرد لباس همدیگر هستند چیست ؟ گاهی می گوید می خواهم ادامه تحصیل بدهم ، شما به گذشته ایشان توجه کنید . به رفتارهای طرف توجه کنید . ادعا می کند به آداب دینی اهمیت می دهد . ببینید نماز را سروقت می خواند یا خیر . و به آن مقید است یا نه.  آیا اهل غیبت است ؟ آیا به کسی تهمت می زند یا خیر ؟  یا طرف ادعای اخلاق می کند. ببینید با دیگران چطور برخورد می کند . با مادر و پدرش چه رفتاری دارد . آیا به آنها احترام می گذارد و جلوی دیگران بلند میشود و توی حرف دیگران می پرد یا نه . مثلا می خواهید ببینید آدم منظمی هست یا خیر . ببینید به قول و قرارهایش عمل می کند و سر موقع می آید یا نه . قرار است ساعت شش به جلسه خواستگاری بیاید ولی ساعت نه است و هنوز نیامده است . پیامک داریم که خانم می گوید من مردد هستم و فکر می کنم آقا برای دارایی پدرم آمده است . می توانید بگویید من می خواهم مستقل باشم و به مال پدرم متکی نباشم . راه کار زیاداست . اگر شما می خواهید به جوهره طرف پی ببرید ، ما سفر کوتاه با دو خانواده را پیشنهاد می کنیم  و منع شرعی نداریم . در سفر شرایط عوض می شود . خانم می توانند عکس های آقا را ببینند و اتاق آقا را ببینند . این ها راه کار است و زیاد است . 
   
  ما چطور دوستان و آشنایان خانوادگی طرف را پیدا کنیم  . تحقیق کنیم ؟
  از طریق معرف می توانید این کار را انجام دهید . از خود طرف هم می توانید بپرسید هیچ اشکالی ندارد . آدرس و شماره تلفن آنها را بگیرید . اگر احتمال می دهید که این افراد خوبی های طرف را می گویند ، می توانید از آنها شماره تلفن دوستان دیگر را بگیرید . رودربایستی نکنید و از خود طرف بگیرید . هیچ اشکالی ندارد . شما هر جا می خواهید پذیرش شوید نام چند تن از آشنایان را می خواهند . اینجا هم فرقی نمی کند و مهمتر است . 
  چطور می توانیم به تحقیق ها اعتماد کنیم ؟
  ممکن است این اتفاق بیفتد . با این روشی که ما گفتیم احتمال خطا خیلی کم است . حالا اگر این راه ها را برویم و نرسیم ، ما به وظیفه عمل کرده ایم . ما مامور به وظیفه هستیم مسئول نتیجه نیستیم . خیلی از خانواده ها که ازدواج کرده اند و دچار مشکل    شده اند ، حسرت این تحقیق را می خورند . و می گویند ای کاش ما این راه کارها را       می دانستیم . و این قضیه را جدی می گرفتیم . ما می گوییم کاری بکنید که پشیمان نشوید . ممکن است این کارها را کرید و نتیجه نگرفتید . ما دنبال مطلوب نیستیم . سی درصد برای نقاط منفی طرف بگذارید . نکته دیگر توسل به ائمه است و به خدا توکل کنید و چاره ای جز توسل نداریم  و دعاهای کتاب بحار الانوار جلد صد در  باب النکاح را بخوانیم و توسل کنیم . ما یک موقع به خانم ها گفتیم که وقتی می خواهد خواستگار گریه کنید . همه خندیدند و گفتند مگر مجلس عزا است . گفتم نه منظورم این است که به درگاه خدا تضرع و گریه کنید . خدایا ما کور هستیم . هرچه به صلاح و مصلحت ماست همان بشود . و خودت اراده ات را بر اراده ما حاکم کن . این توکل و توسل مهم است . صرفا توکل و توسل و دعا کافی نیست و از طرف دیگر صرفا تحقیق را انجام دهیم ، هم درست نیست . با توکل زانوی اشتر ببند . هردو باید با هم باشد .
  

اگر برای دختر خواستگاری بیاید و دختر قبول نکند آیا نفرین پسر ، کارساز است ؟
خیر. گفته بودیم کارساز نیست . نگران نباشید . این یک عامل خود تحمیلی است .

• اگر بین دو دختر  ، یکی کمی زیبا و دین دار و دیگری زیبا و کمی دین دار مردد باشیم . کدام را انتخاب کنیم ؟
  قطعا گزینه اول بهتر است یعنی کمی زیبا ودین دار . زیبایی مقطعی است و چیزی که در زندگی خانم ها  می ماند ، دین و ارزش اخلاقی و نقش مادریشان است .
  ما باید از چه مصادیقی کمک بگیریم تا بفهمیم یک فرد ، به معتقدات دینی پایبند است یا خیر؟
  این به خود طرف برمی گردد. ما نمی گوییم ببینید او دیندار است یا خیر ؟ این دقیقا به خود شما برمی گردد . ببینید چه به چه مصادیقی حساسیت دارید . مثلا شما به عمل به واجبات حساس هستید، حتما این را سوال کنید . حتی در مورد خمس و زکات هم بپرسید چون این ها مربوط به زندگی مشترک شما میشود . ممکن است شما تا فرزند نداشته باشید خیلی برایتان مهم نیست که طرف نماز بخواند یا نه ولی وقتی که فرزند دارید ، برایتان مهم است چون آقا نقش الگویی برای فرزند را دارد . حتی مستحبات هم در خیلی از زندگی ها تنش ایجاد میکند . خانم دوست دارد زیارت برود ولی آقا نمی رود . آقا مستطیع است ولی می گوید من عربستان نمی روم .من اروپا می روم . این تفاوت های اعتقادی مشکل ایجاد می کند . یکی از طرفین به محافل مذهبی علاقه دارد و دیگری علاقه ندارد . مثلا شرب خمر هم در زندگی مهم است . اگر شما می دانید طرف و خانواده اش متدین است ، احتیاج به پرسیدن ندارد . این سوالها را می توان غیر مستقیم پرسید .  مثلا  اگر همسر شما  کاهل  نماز باشد ، آیا برای شما مهم است ؟ با این سوال می توانید از نظر آقا ، در مورد نماز مطلع شوید . اگر یکی از نزدیکان اهل شراب باشد رابطه شما با او چگونه خواهد بود ؟ با این سوال می توایند نظر طرف را در مورد شراب بدانید . غیر مستقیم مطرح کنید و رودربایستی نکنید .
• دخترخانم بیست ساله ای هستم . خواستگاری دارم که اخلاقش خیلی خوب است ولی اهل نماز نیست . آیا این اشکال دارد ؟
  باز این به خودتان برمی گردد که چه تیپ آدمی هستید . اگر نماز و روزه برای شما مهم است ، شما نمی توایند با این آقا زندگی کنید ولو ایشان سمبل اخلاق باشند . کسی که نماز نمی خواند معمولا به خمس و زکات هم توجه نمی کند . یا خیلی به نجس و پاکی اهمیت نمی دهد . شما باید ریسک نکنید . مخصوصا پدر که نقش الگویی در خانواده دارد و در آینده بچه های شما هم به پدر نگاه می کنند و نماز نمی خوانند . بنظر من از خیر این آقا بگذرید .
  406 – خواستگاری دارم که خیلی مهربان است و شرب خمر می کند . آیا می توانم با او ازدواج کنم؟
  ببینید کسی که نماز نمی خواند در واقع یک گناهی بین خود و خدای خود انجام میدهد و  خللی در زندگی ایجاد نمی کند . ولی شرب خمر گناهی است که در زندگی خلل ایجاد می کند . کسی که شراب مصرف میکند خیلی از وقتها ، نمی تواند عاقلانه تصمیم بگیرد و به خانمش بی حرمتی     می کند . جسم آقا نابود می شود . کبد از بین می رود . شراب مساوی سم است و کبد که باید سم های بدن را از بین ببرد ، خود نابود میشود. او بیمار میشود و برای خانم مشکل ایجاد می کند . در ضمن روی مغز هم اثر می گذارد و طف دچار اختلالات مغزی میشود . اراده شخص را می گیرد و روی نطفه اثر می گذارد . و موجب نقص عضو میشود . ما چقدر د رمورد مذمت شراب روایت داریم و حضرت رسول تاکید کردند : دخترتان را به کسی که شراب می خورد ندهید . حضرت علی (ع) فرمودند : اگر در چاهی یک قطره شراب بیفتد و بعد آن چاه را پُر کنند وبعد روی آن مناره ای بسازند و روی آن مأذنه قرار دهند ، من روی آن اذان نمی گویم . نوع احکام ما ، فقط برای صحت و سلامت روح است . مثلا گوشت خوک ، خوک کثیف ترین حیوان است و کثافات خود را می خورد و خود آمریکایی ها هم به این رسیده اند که هر چیزی را که انسان می خورد ، رویش اثر می گذارد . ولی نمی دانم چرا خودشان می خورند .
•  خواستگارم اهل نماز و روزه نیست ولی قول داده که بعد از ازدواج ، آنها را بجا بیاورد . آیا این طوری مشکل حل می شود ؟
  خیر . تاکید ما این است که وضعیت فعلی طرف  مهم است . حالا اگر ایشان منقلب شده اند و بخاطر آَشنایی با شما ،این تصمیم را گرفته اند ، از حالا شروع کنند . چرا بعد از ازدواج این کار را بکنند . شاید مدتی بگذرد و ایشان این کار را بکنند وشما مطمئن شوید . بعضی ها می گویند : طرف گفته : من اعتقادی به نماز و روزه ندارم ولی بخاطر تو می خوانم . این ارزش ندارد چون بخاطر خدا نیست . این نماز روزه که بخاطر تو است تا زمانی ادامه دارد که تو باشی . یعنی عشق تو باشد . و وقتی عشق ها فروکش کرد ، نماز هم قطع میشود . ریسک نکنید . ازدواج خیلی مهم است . اگر     می خواهید به کسی کمک کنید و او را نمازخوان کنید ، راه دارد و راهش ازدواج نیست. به قول ها خیلی اعتماد نکنید . 
  آیا با ازدواج می توان دین طرف را تغییر داد و آیا خللی در زندگی ایجاد می کند یا خیر ؟
  در این قضیه ما یکسری ممنوعیت شرعی داریم . مثلا خانم مسلمان حق ندا رد با آقای غیر مسلمان ازدواج کند چه مسلمان کتابی باشد چه غیر کتابی . نه ازدواج دائم و نه ازدواج موقت . در آقایان در شرایطی می توانند . من با این ازدواج قطعا مخالف هستم . من می گویم : شما با آقایی که از روی تنبلی نماز نمیخواند ، ازدواج نکنید . الان شما می خواهید با کسی ازدواج کنید که دین دیگری دارد . این ریسک است . از کجا معلوم شما بتوانید این آقا را مسلمان کنید . کار سختی است . بفرض هم که شما توانستید دین او را عوض کنید ، فرهنگ و آداب او را چه کار می کنید . خانواده اش را چه کار       می کنید؟ در قضیه مذهب هم ، همین طور است . به این امید ازدواج نکنید . شما اگر می خواهید کسی را مسلمان کنید با فرد مسلمان ازدواج کنید و بعد با طرفی را که می خواهید مسلمان کنید رابطه دوستی خانوادگی برقرار کنید و او را مسلمان کنید. البته استثنا هم وجود دارد . ولی استثنا نمی تواند مورد زندگی ما قرارگیرد . 
  ملاک های اصلی ازدواج چیست ؟
  اعتقادات مشترک خیلی مهم است . اگر خانم و آقا در اعتقادات مشترک نباشند مسکل پیش می آید . ما به دین کاری نداریم . شما باید ببینید در اعتقادات مشترک هستید یا خیر؟ اگر در این مورد مشترک باشید ، مشکلات دیگر را می توانید تحمل کنید . ولی اگر در اعتقادات مشکل داشته باشند ، زندگی خیلی سخت است . من به خانم ها و آقایان متدین عرض می کنم که اولین سوال شما باید ، درمورد دین باشد . چون اگر طرف شما دین داشته باشد می توانید نواقص او را تحمل کنید . اگر دین نداشته باشد و همه چیز داشته باشد ، برای فرد متدین ، زندگی جهنم میشود . بیشترین اختلافات زناشویی معتقدات دینی است .
• . 
  چه لزومی دارد که در هنگام ازدواج از فرد مقابل بپرسیم که آیا او از لحاظ اعتقادی ( ارزش دینی و ملاک اصلی ازدواج ) با خانواده ی خود هم عقیده است یا خیر ؟ ما می خواهیم با خود فرد ازدواج کنیم نه با خانواده ی او .
  پاسخ – درست است که شما نمی خواهید با خانواده ی ایشان ازدواج کنید و می خواهید با این آقا ازدواج کنید اما قطعاً می خواهید با خانواده ی ایشان ارتباط داشته باشید . چون امکان ندارد که شما ارتباط خود را قطع کنید . اینجا ایران است و به لحاظ آن ساختار سنتی که دارد روابط فامیلی خیلی جدی است . همان صله ی رحمی که اسلام عزیز هم تأکید کرده که چقدر برکت دارد . بنابراین  چاره ای جز ارتباط ندارید . ممکن است بگویید نه من رابطه برقرار نمی کنم . در این صورت از جهت دیگری دچار مشکلی می شوید به این دلیل که شما ارتباط فرزندان خود را با پدر بزرگ ، مادر بزرگ ، عمو و عمه قطع می کنید ، چون خانواده ی این آقا این افراد هستند . بدانید که بچه ها یک نیاز عاطفی دارند که با مادر بزرگ ، پدر بزرگ و عمو و عمه ارتباط داشته باشند . در این صورت در حقیقت شما آنها را محروم می کنید . در حقیقت می توان گفت ما در ایران مجبور هستیم که ارتباطات فامیلی داشته باشیم . در نتیجه باید دقت کنید . شما نمی توانید با ایشان ازدواج کنید ، به این جهت که بعداً همین افراد ، پدر بزرگ ، مادر بزرگ ، عمو و عمه بر روی فرزند شما اثر می گذارند . نقش الگویی این افراد خیلی قوی است . شما می دانید که چقدر بچه ها مادر بزرگ ، پدر بزرگ و عمه و عمو را دوست دارند . از این افراد اثر می پذیرند . بعد شما دچار مشکل می شوید . اگر بخواهید رابطه ی خود را قطع کنید یک جور مشکلاتی دارد . اگر بخواهید رفت و آمد کنید آنها بر روی بچه ی شما اثر می گذارند . الان فرض بر این است که شما انسان معتقدی هستند و این آقا نیز مانند شما است. یعنی شما دونفر انسان معتقد هستید و دوست دارید که فرزندان شما هم مانند خودتان شوند. وقتی ارتباط برقرار کنید آنها نیز بر روی بچه های شما اثر می گذارند و متأسفانه ما چقدر شاهد هستیم که همین قضایا مشکلات درست کرده است . مشکلاتی که در زندگی دو جوان بحران ایجاد    می کند. بنابراین این مسئله جدی است  و خواهش می کنم که ساده از کنار آن نگذرید . ملاک اصلی در ازدواج ارزش دینی است . این ها مهم است .

• خواستگاری دارم که هرچه می گویم بی چون و چرا می پذیرد . آیا این نگران کننده نیست ؟
  شاید عاشق و شیفته شده اند . عشق ایشان را کر و کور کرده است و تمام هم و غم ایشان این است که به شما برسد . این را خیلی دقت کنید . اگر خانم هرچه را آقا گفت بی چون و چرا پذیرفت ، امکان دارد یکی از عوامل خود تحمیلی باشد . مثلا درخانه تحت فشار است و سنش بالا رفته و فقط       می خواهد ازدواج کند . ازدواج نکردن به مراتب از ازدواج تحمیلی بهتر است . این جور ازدواج ها خیلی خطرناک است . من باور نمی کنم دو نفری که دو تا تربیت و دوتا پدر و مادر و دو تا ژن متفاوت داشته باشند ، این ها مثل هم باشند . مثلا طرف می گوید : من با شما تفاهم صددرصد دارم . مگر چنین چیزی میشود . دو برارد در خانه با یک تربیت و یک ژن ، با هم اختلاف سلیقه دارند . دلیل این را پیدا کنید . وجود تفاوت لازم است . دختر خانمی می گفت من در حسرت این هستم که پدر و مادرم با هم بلند صحبت کنند . اگر علی الظاهر هم باشد ، مطلوب نیست. البته این را هم بگویم که بعضی ها در همان جلسه اول گفتگومی کنند و د رجلسه دوم سوالی ندارند و در واقع می بینند به هفتاد درصد رسیده اند و همچنین می بینند قدرت انطباق دارند و می توانند با بقیه موارد جزئی کنار بیایند . این هم اشکالی ندارد . شما ملزم نیستید تمام سوالات را از طرف بپرسید . ما این فرایند را کامل می گوییم ، تا جوابی باشد برای کسانی که می گویند : در خواستگاری نمیتوان به شناخت رسید.
•  پسر بیست و یک ساله ای هستم و می خواهم با دختر عمه ام که بیست و پنج ساله است ازدواج کنم . شرطی گذاشته اند که هر چه من بگویم باید گوش کنی . چه کار باید کنم ؟
  گفته بودیم  که آقایان باید در مورد زن سالاری خانم ها سوال کنند . زیرا مردان یک ویژگی بنام اقتدار دارند نه قُلدری و زورگویی .می خواهد تکیه گاه همسرش باشد و همسرش او را قبول داشته باشد . این حرف خانم رایحه خوبی ندارد . یعنی این خانم  می خواهد جلوی اثبات اقتدار این آقا را بگیرد . و سن بیشتر خانم دغدغه ما را بیشتر می کند . بهتر است خانم سه تا هفت سال کوچکتر از آقا باشد . و اگر برعکس باشد هشت اشکال دارد و یکی از آن اشکالات این بود که جلوی اقتدار مرد را می گیرند . دغدغه ما در مورد این خانم بیشتر است . اگر همسن بودند و این شرط را می گذاشتند  جالب نبود ولی حالا که چهار سال بزرگتر هستند ، دغدغه ما بیشتر میشود .اگر شما چنین روحیه ای را دارید ، می توانید قبول کنید و ما حرفی نداریم .

•  سخت گیری در خواستگاری
•  
•  دختر خانم بیست و پنج ساله هستم و پدرم با سختگیری ، مانع از ازدواجم شده است .  شما می گویید  چه کار کنم ؟
  معلوم نیست شما بتوانید کاری بکنید . اگر این کار را با محبت و مهربانی البته نه مستقیم بلکه با واسطه مادر و یا پدر بزرگ و مادر بزرگ که ذی نفوذ هستند و به پدر بفهمانند که سخت گیری بیجا اشتباه است البته اگر سخت گیر بی جا باشد ولی اگر سخت گیریی بجا باشد ، ما آن را توصیه می کنیم . مثلا خواستگاری آمده و همتای شما نیست و پدر شما می داند که اگر شما ازدواج کنید ، دچار مشکلات جدی می شوید . یا اینکه شما دلبسته کسی شده اید و کر و کور شده اید و پدر می دانداین ازدواج عاقبت خوشی ندارد . اگر این جور چیزی است ، واقعا بجاست . بارها گفته ام که ازدواج نکردن به مراتب از ازدواج غلط کردن بهتر است . ولی اگر سختگیری ها برای مسائل مادی است مثل مهریه، منزل و پول باشد این اشتباه است . پدران عزیز سخت نگیرید . اگر خواستگار خوبی از نظر اخلاق و دیانت داشتید ، سخت نگیرید . ببینید الگوهای ما مثل پیامبر در این مورد چه می فرمایند . پیامبر گرامی می فرماید : اگر برای دختر شما خواستگاری آمد که از نظر اخلاق و دین او را می پسندید ، دختر خود را به عقد او در بیاورید و اگر این کار را نکنید ، فتنه بزرگی در عالم ایجاد خواهد داد . ویل دورانت می گوید : اگر ازدواجها در سالهای طبیعی اتفاق بیفتد و عقب نیفتد ، انحرافات جنسی که امروز جامعه ما را لکه دار کرده است ، به نصف کاهش خواهد یافت . ولتر می گوید: هر قدر متاهلان بیشتر شوند ، جنایت ها کمتر میشود . این یک واقعیت است . شما سیره عملی رسول خدا را ببینید . حضرت علی (ع) مالی از دنیا نداشتند و تهیدست یه معنی واقعی بودند ولی چون با ایمان بودند ، حضرت به ایشان جواب دادند . دست از سختگیری بردارید . سن دختر بالا می رود و فرصتها کمتر میشود . و ما می ترسیم که شما مجبور بشوید به کسی که درجه پایین تری دارند ، جواب مثبت بدهید و ممکن است ازدواج نکردن برای دختر مفسده به دنبال داشته باشد . گاهی سخت گیری ها در کارهایی است که از طرف می خواهند . مثلا عروسی ها ی آنچنانی و اسراف های آنچنانی . این خیلی خطرناک است . 
• 
   بعضی از دختر خانم ها در ازدواج سخت گیری می کنند و به دلایل واهی خواستگاران را رد می کنند . آیا این رفتار ، علت خاصی دارد ؟
  دقت در ازدواج خیلی خوب است . در ازدواج دقت کنید . عجله نکنید و شتاب زده عمل نکنید . در انتخابتان حساسیت داشته باشید . امام صادق (ع) می فرماید : : در ازدواجت دقت کن و ببین چه کسی را در وجودت می نهی و چه کسی را شریک مال و آگاه به اسرار و امانت خود می کنی . دقت خوب است ولی اگر به آرمان گرایی تبدیل شود، بد است .  آرمان گرایی یعنی قانون همه یا هیچ . یعنی من شوهری می خواهم که همه چیز داشته باشد و گر نه شوهر نمی خواهم . دنیا یا سیاه است یا سفید . خیر دنیا را باید خاکستری دید . اگر جلوی این رفتار را نگیریم به اختلال تبدیل میشود و بعد به اختلال هذیانی تبدیل می شود . خانم ها باید به خودشان بگویند : من می خواهم با کسی ازدواج کنم که سی درصد نقطه منفی دارد و هفتاد درصد نقطه مثبت دارد . چون اگر این کار را نکنند ، نمیتوانند انتخاب کنند . بگویند : ما همه گل هستیم ولی خار داریم .  فقط معصومین ما گل بی خار بوده اند . این خانم ها فرصتها را از دست می دهند و چند ماه بعد خواستگار بعدی و همین جور سن بالا می رود و هنوز ازدواج نکرده اند و فرصتها  را از دست می دهند .  ما به خانم های سن بالا گفته ایم که از شروط کمال ، دست بردارید . بعضی ها مغرور میشوند . کمالاتی دارند و خانواده بالایی دارند و می گویند :  هر وقت من اراده کنم ، می توانم شوهر پیدا کنم . ولی این طور نیست . البته شما همان ویژگی قبل را دارید ولی همتایان شما سر زندگی شان رفته اند و شما خواستگار ی که مورد پسند باشد نخواهید داشت . وجود ما آدمها چهار فصل را دارد . در بهار زندگی ازدواج کنید . اگر دیر ازدواج کنید ، مشکلاتی برای شما ایجاد میکند . نشاط شما کم شده است و اختلاف سنی با فرزندانتان بیشتر می شود . ممکن است مشکلاتی در بارداری خانم ها ایجاد شود و در سن بیست و هفت به بالا زایمانهای سخت دارند و در سن چهل و پنج سالگی قطع نطفه سازی دارند . کسانی که این فکر را دارند ، وقتی ازدواج      می کنند ، شوکه می شوند . ولی اگر بگویند : سی درصد مشکل دارد . من الان       نمی دانم  ولی در زندگی می فهمم . بیایید از آرمان گرایی دست بردارید تا از فواید ازدواج استفاده کنید .   
•  با اینکه پدر ها و مادرها در گذشته با دست خالی ازدواج می کردند چرا برای ازدواج فرزندانشان این قدر سخت گیری می کنند ؟
  شاید یکی از علت هایش این باشد که در بعضی ها روحیه ی مادی گری تقویت شده است . در زمان گذشته این روحیه این قدر نبود . توقعات کم بود و زندگی ها ساده تر بود حتی در بُعد معنوی هم همین جور بود . متاسفانه معنویت هم در بعضی ها  کم رنگ شده است . آن زمانها ایمان قویتر بود و توکل بیشتری به خدا داشتند . شاید علت دیگر آن تجربه های تلخی است که خانواده ها از بعضی از ازدواج ها دارند . بی دقتی ها ، عشق و عاشقی ها ، ازدواج هایی که اصل همتایی در آن رعایت نشده است و والدین نتیجه های آنرا می بینند و سخت گیر میشوند . اگر والدین در ازدواج فرزندانشان دقت بکنند خیلی خوب است . نباید خودشان را کنار بکشند و بی دقتی کنند . اگر در ازدواج فرزندانشان دقت کنند خیلی خوب است . ازدواج هایی که رابطه های قبل از محرمیت در آن هست و قبل از خواستگاری است ، ازدواج هایی که منشا آن عشق های کر و کور کننده است ، در اینجا والدین وظیفه دارند مانع بشوند و سخت گیری کنند . ما      می گوییم تا آنجا که راه دارد شما مانع این ازدواج ها بشوید تا این ازدواج ها شکل نگیرد . این بنفع فرزندانتان است . او الان عاشق شده است و واقعا چیزی نمی فهمد ولی مطمئنا در آینده دعا گوی شما خواهد بود اگر شما مانع این ازدواج بشوید . حالا بعضی مواقع سخت گیری های بی دلیل می کنند که خیلی بد است . سخت گیری هایی که روی سلیقه است . مثلا چون از نزدیکان مادرت است یا چون از نزدیکان پدرت است یا من از بینی این آقا خوشم نیامد ، این چیزها هست و دلایل واهی است . این ها علل         بی پایه ای هست . در اینجا مخالفت خوب نیست و جای هشدار است . به والدین توصیه می کنم که از دلایل سلیقه ای که می توان از آن گذشت ، در ازدواج فرزندانتان خیلی سخت نگیرید . ما چقدر روایت در مورد واسطه گری در ازدواج داریم . اگر شما زمینه ی ازدواج دو جوان را فراهم کنید و آنها را بهم برسانید چقدر ثواب دارد . روایت داریم که بهترین واسطه گری ، واسطه گری برای ازدواج است که دو تا جوان را بهم برسانید و خدا آنها را بهم برساند تا ازدواج بکنند. پیامبر فرمودند که کسی که واسطه گری ازدواج میکند خداوند در بهشت به او حورالعین می دهد . پیامبر فرمودند : کسی که برای ازدواج دو جوان گام برمیدارد و حرفی می زند به ازای هر قدم و هرکلمه ی برای او ثواب یکسال عبادت را می نویسند . حالا اگر شخص مانع ازدواج بشود به همان میزان گناه دارد . اگر دختر خانم ها دچار افسردگی بشوند و فرصت ها را از دست بدهند و به انحراف کشیده بشوند ، مطمئنا بزرگترها که بی دلیل مخالفت میکنند در این گناه سهیم هستند . عزیزان آنجا که لازم است سخت بگیرید ولی آنجا که لازم نیست سخت نگیرید تا ازدواج فرزندانتان به تاخیر نیفتد و بتوانید جلوی آفت های تاخیر ازدواج چه برای آقایان و بویژه برای خانمها را بگیرید .
•  خواهش می کنم که به پدر و مادر بگویید که چرا به بهانه های مختلف و سخت گیری های غیر منطقی در مسائل مالی ، خواستگاران خوب و مناسب را رد می کنند ؟ من  الان 24 ساله شده ام  و نگران آینده هستم . می ترسم فرصت های زندگی ام را از دست بدهم . 
  آن چیزی که ما از آموزه های دینی استفاده می کنیم و دین به ما یاد داده است ، این است که در مسائل مالی مثل مهریه ، میزان پول خواستگار ، ماشین و منزل فرموده اند که سخت نگیرید . اگر خواستگاران شما دختر عزیز که 24 سالتان هم هست ، از نظر اعتقادی ، ارزشی ، اخلاقی و ارزش های فرهنگی با شما همتا هستند و یک امکانات اولیه ی مادی هم دارند ، پدر و مادر شما مخالفت می کنند و خواستگاران را رد می کنند قطعا کار شایسته ای نیست . همین که امکانات اولیه مادی داشته باشند کافی است . گاهی خود جوانان و پدر و مادر های عزیز از این مسئله ی مشکلات مادی ترس دارند . اگر یک امکانات اولیه مادی باشد چون بدون این نمیشود . خانواده ی دختر خانم هم حق دارند که اگر امکانات اولیه ی مادی برای یک مراسم ساده  در حد شان نباشد قبول نکنند . ولی اگر یک امکانات مادی اولیه ساده باشد سخت نگیرند . این جوان خودش با انگیزه شروع کند . آرام آرام زندگی اش را بسازد . ما هم برای ارتقاء معنوی و هم مادی در زندگی باید انگیزه داشته باشیم . ارتقائ معنوی که پیدا می کنند . برای ارتقاء مادی هم آرام آرام تلاش می کنند و این خودش در زندگی موضوعیت دارد و لذت بخش است . اگر دو تا جوان کمبودهایی هم در زندگی داشته باشند و خودشان زندگی شان را بسازند و بعد که به گذشته بر می گردند و به گذشته نگاه می کنند ،همان   کمبود ها و سختی ها برایشان لذت بخش است . چیزی که اینجا دین بر آن تاکید کرده است اخلاق و دیانت خواستگار است . ما در این زمینه چقدر  روایت داریم. پیامبر فرمود : اگر کسی آمد که از اخلاق و دینش راضی هستید ، دخترتان را به ازدواج آن طرف در بیاورید .(این را خطاب به پدرها و مادرها می گوید) که اگر این کار را نکنید در زمین فساد و آشوب بزرگی اتفاق می افتد . ازدواج بویژه برای دختران ما آسیب ها و مفسده هایی دارد . همین که فرصت از دست می رود . این دختر خانم عزیز میگوید که من 24 سالم است . البته ما الان خیلی نگران نیستیم ولی اگر بخواهند این جوری ادامه بدهند و به سن 28 سالگی برسند و سن شان بالاتر برود، واقعا نگران کننده است . زیرا فرصت ها از دست می رود . بعضی از والدین جایگاه اجتماعی خوبی دارند ،موقعیت مالی خوبی دارند ، دختر خانم هم از نظر ظاهری شرایط خوبی را دارند مثلا تحصیل کرده اند و جهات خوبی را دارند و غرور هم دارند . بنابراین سخت گیر می شوند بخاطر شرایط خاصی هم که دارند و        می گویند که دختر ما سی سالش هم که بشود خواستگار دارد و اینکه می گویند که فرصت ها کم میشود ، ما این حرف را قبول نداریم . ولی واقعا این جوری نیست . این یک واقعیتی است که وقتی سن دختر خانم بالا می رود . اگر سن دختر بالا برود و هم شرایط مطلوب هم باشد ، این واقعیتی است که فرصت ها کم میشود . دختر شما نقصی ندارد . این دختر همان دختر پنج سال قبل است و بلکه کمالات او هم بیشتر شده ولی کسانی که از نظر سنی همتای دخترشما بوده اند ازدواج کرده اند و چه بسا بچه هم دارند زیرا آنها که برای دختر خانم شما صبر نمی کنند . لذا من خواهش می کنم سخت گیری نکنید . ما داریم دختر خانم هایی که سن شان بالا می رود و دیگر فرصت ازدواج ندارند ، دچار مشکلات روحی ، روانی و افسردگی های حاد میشوند .این هم گناه است و مشکلات درست می کند . آقای ویل دورانت می گوید : اگر ازدواج در سالهای طبیعی انجام شود بیماریهای روانی و انحرافات اخلاقی که چهره ی جهان را لکه دار کرده است  به نصف کاهش خواهد یافت . روایت داریم که اگر کسی ازدواج کند نیمی از دینش کامل میشود . روایت داریم که وقتی جوانی ازدواج   می کند شیطان داد و فریاد می زند که دوسوم دین خودش را از دستبرد من حفظ کرد . گاهی در مواردی سن بالاتر می رود ممکن است زمینه های انحراف هم ایجاد میشود . بالاخره جوان هستند و نیازهای غریزی دارند و این نیازها باید برآورده بشود . ما که نمی توانیم حقیقت را لاپوشانی کنیم و نگوییم . لذا این هم نکته ی مهمی است اگر چه کم است . خیلی از خانم ها محترمه هستند که       سن شان بالا رفته ، بسیار عفیف و پاکدامن که مراقب خودشان هستند و زندگی های پاک و خوبی هم دارند ولی بالاخره زمینه فراهم میشود . پدرها و مادرهای عزیز باید این زمینه را از بین ببرند . ولتر می گوید که هر چقدر تعداد متاهلان بیشتر بشود جنایت ها کمتر میشود . من از والدین بعنوان دلسوز جوانان خواهش می کنم که سخت نگیرید . یک امکانات اولیه کافی است و بگذارید جوانان خودشان زندگیشان را بسازند . بعد از ازدواج در رزق و روزی باز میشود. کسانی که از    بی پولی می نالند ، خودشان را با دیگران مقایسه می کنند . نمی آیند با دوران مجردی شان مقایسه کنند . در حقیقت بعداز متاهلی هیچ موردی پیدا نمیشود که وضع در زمان تأهلش بدتر از زمان مجردی اش شده باشد . ایام ماه ربیع و ایام ماه ازدواج است . نترسید .اگر شرایط اولیه ای آماده است سخت نگیرید و ازدواج کنید .
• 848 – در مورد سختگیری والدین در خواستگاری توضیحاتی بفرمایید  . 
• پاسخ – این سخت گیری ها اثرش را در آینده روی آقا می گذارد و بعد آقا انتقامجو     می شود. البته این آقا نباید این کار را بکند ولی این پیامد سختگیری است . مثلا در فرایند خواستگاری در مورد گفتگوی آقا پسر با دختر خانم سختگیری می کنند . ما در کشورمان مناطقی را داریم که اجازه نمی دهند دختر و پسر با هم حرف بزند و اگر هم اجازه بدهند که آنها حرف بزنند خیلی کوتاه اجازه می دهند . شاید بعضی از والدین تلقی شان این است که اسلام اجازه ی این کار را نمی دهد . اسلام دین سختگیری نیست . اسلام اجازه می دهد که دختر و پسر نامحرم با هم صحبت بکنند بشرطی که ضوابط دین را رعایت کنند . بعضی ها تعصبات و غیرت های بیجایی روی این موضوع دارند . گاهی این سخت گیری ها باعث می شود که زمینه ی ارتباط مخفیانه پیش بیاید که این خطراتش خیلی بیشتر است . گاهی پدرها در مورد مسائل مالی سخت می گیرند. آیا خود شما وقتی به خواستگاری خانم تان رفتید خانه وماشین و پول داشتید ؟ ارزش ها هیچ وقت عوض نمی شود . وقتی یک جوان سالم وخوب و متدین آمده است و امکانات اولیه را هم دارد ، شما نباید سخت بگیرید زیرا می دانید که او خدا ترس است و به دختر شما ظلم نمی کند. شما نمی توانید کسی را پیدا کنید که بعد از ازدواج وضع مالی اش بدتر شده باشد و اگر الان هم می نالد بخاطر این است که خودش را با دیگران مقاسیه می کند نه با زمان مجردی خودش . قرآن می فرماید : دختران و پسران مجرد خودتان را به ازدواج هم در بیاورید ، بندگان و کنیزان صالح خودتان را به ازدواج یکدیگر دربیاورید . اگر آنها فقیر باشند خدا از فضل خودش آنها را بی نیاز می کند. این وعده ی الهی است .که بعد از ازدواج درهای الهی به روی آنها باز می شود . پیامبر می فرماید : دخترها و پسرهای مجرد را به ازدواج یکدیگر دربیاورید چون خدا در روزی آنها توسعه می دهد . بعضی ها در مورد مهریه سخت می گیرند . این خیلی خطرناک است . ما روایت داریم که مهریه بالا کینه ایجاد می کند. ما داشته ایم که افرادی بخاطر همین مهریه بالا عقده به دل گرفته اند و بعد که ازدواج کرده اند عقده گشایی کرده اند و اجازه نمی دهند که خانم با خانواده اش ارتباط داشته باشد و خودش هم ارتباط برقرار نمی کند. حضرت علی (ع) می فرماید : در مهریه خانم ها زیاده روی نکنید که باعث دشمنی می شود. ما پیامد اینها را می بینیم . رسول اکرم می فرمایند : در مهریه سخت نگیرید و اندک بگیرید زیرا مرد می پذیرد که مهریه را بدهد ولی در دلش کینه ایجاد می شود.بعضی ها در دوران عقد سخت گیری می کند . دو زوج جوان محرم همدیگر هستند ولی پدر خانم اجزاه نمی دهد که داماد همسرش را ببیند یا در منزل آنها بماند یا اینکه باهم به بیرون بروند. اینها تعصب های بیجا است . از نظر شرع بعد از عقد زن و مرد زن و شوهر هستند و هر گونه ارتباطی می توانند با همدیگر داشته باشند فقط فقهاء گفته اند که بهتر است که خانم در زمان عقد تا زمان عروسی دوشیزه باشد . گاهی خانواده ها آدابی دارند که نه دینی است نه ارزشی و می گویند که باید رعایت بشود. ما با آدابی که عرفی است مشکلی نداریم . گاهی مسائل ساده و پیش پا افتاده مشکل درست می کند. آداب نباید اصل قرار بگیرد .

اگر دختر خانم خواستگارانی داشته باشد که بطور رسمی به خواستگاری آمده باشند  و این خواستگاری ها به ازدواج منتهی نشده باشد ، آیا لازم است به خواستگاران بعدی درباره ی  آنها صحبتی بکند ؟
خیر در اینجا اصلا گفتن ندارد . دنیای خواستگاری با دنیای ارتباط قبل از ازدواج متفاوت است . در مورد این روابط ناشایست گفته بودم که اگر عده ای از آن خبر دارند ، باید آنرا به خواستگار بگویید ولی در مورد خواستگاری این جوری نیست . اگر شما پنجاه تا خواستگار داشته اید و یا پنجاه مورد خواستگاری رفته اید ، اصلا گفتن ندارد . نه تنها لزومی ندارد بلکه ترغیب می کنیم اصلا نگویید . زیرا گفتن آن مشکل دارد زیرا یکی از عوامل بدبینی هایی که در زندگی ایجاد میشود همین گفتن خواستگارها ست . حتی اگر خواستگاری شما به بله برون هم کشیده باشد یعنی فرایند خواستگاری شروع شده باشد و سه ماه هم طول کشیده باشد و مسیر را هم طی کرده باشید وبه بله برون هم رسیده باشید و بعد بهم بخورد ، این هم گفتن ندارد . چون خواستگاری نقص نیست . خواستگاری رفتن عیب نیست . خواستگار آمدن برای خانم عیب نیست . این ها ضوابط خواستگاری بوده و شرع رعایت شده ، نقص و عیبی نیست . نه تنها لزومی ندارد که بگویید بلکه اگر بگویید مشکلات دارد . مگر اینکه در این فرایند خواستگاری صیغه محرمیتی خوانده باشید که این قضیه اش فرق می کند . یک صیغه محرمیت موقتی خوانده شده و دیگران هم می دانند و اگر این جوری شد ، این را باید گفت . البته من با این صیغه ها با ادله ای موافق نیستم . حالا بعضی ها این کار را می کنند و متاسفانه مشکلاتی هم برایشان ایجاد میکند . حالا اگر این جوری شد ، این حتما باید گفته شود . پیامکی داشتیم که آقایی گفته بودند که از وقتی فهمیده ام که خانمم قبل از من خواستگار داشته ،  دچار بدبینی شده ام یا خانمی پیامکی داده بودند که از وقتی فهمیده ام که شوهرم با خانمی قول و قرار ازدواج گذاشته بودند ولی به ازدواج نرسیده ، من به او بدگمان   شده ام . آخر این چه بدبینی است ؟ چرا این کار را می کنید ؟ عزیزان بیایید سعه صدرمان را بیشتر کنیم ، دل هایمان را دریایی تر کنیم ، خواستگاری رفتن و خواستگار آمدن عیب نیست . گفتن ندارد مگر همان صیغه محرمیت که عده ای هم از آن خبر داشته باشند که در اینجا حتما باید گفت زیرا اگر نگفته نشود و طرف بعدا بفهمد که صیغه ی محرمیت خوانده شده است ، اثبات این خیلی سخت است که بگوییم  این صیغه در حد گفت و گو در فرایند خواستگاری بوده است . دوره ی نامزدی به معنای حقوقی با نامزدی که مردم بعد از عقد می گویند تفاوت دارد ولی اگر حتی به دوره نامزدی قبل از محرمیت هم برسد ، گفتن ندارد . در حقوق مدنی از لحظه ی خواستگاری تا قبل از عقد را دوره ی نامزدی می گویند . هر چه تا قبل از عقد اتفاق بیفتد ،  گفتن ندارد . حالا اگر آقا یا خانم از هم سوال کنند که شما قبلا خواستگار داشته اید یا نه ؟ البته این سوال بیجایی است ولی صادقانه بگویید من مثلا سه تا خواستگار داشته ام . این با ارتباط قبل از ادواج فرق دارد زیرا آن رابطه ناشایست بوده و کسی نمی داند و طرف هم توبه کرده است پس گفتن ندارد ولی گفتن خواستگار اشکالی ندارد . در مورد صیغه خواندن چند اشکال وجود دارد . اصلا چرا این صیغه را می خوانند ؟ حالا خواستگاری انجام شده و از زمان نامزدی تا قبل از عقد رسمی صیغه عقد موقت  میخوانند . بعضی ها در دوره نامزدی به معنای حقوقی از خواستگاری تا عقد دائم که به آن دوره ی نامزدی میگوییم ، می خواهد سه سال باشد . در مناطق جنوبی کشور ما نامزدی های دو الی سه ساله مرسوم است . چون این دوره طولانی است یک عقد موقت می خوانند تا به عقد دائم برسند . من با این نوع نامزدی ها مخالف هستم . چون واقعا مشکلات دارد . خیلی خیلی مشکلات ایجاد میکند . پس دلیلی ندارد که شما این دوره را این قدر طولانی کنید و مجبور بشوید عقد موقتی بخوانید . دوره نامزدی تا سه ماه خوب است و بیشتر از آن خسته کننده میشود و نقاط ضعف برجسته میشود و انسان به وسوسه و تردید می افتد و بعضی از خانواده های مذهبی برای همین سه ماه هم این کار را می کنند و عقد موقتی می خوانند تا اینها در کلام و نگاه راحت باشند و بتوانند ارتباط راحت تری برای شناخت بیشتر پیدا بکنند . با توجه به مشکلاتی که پیش می آورد ، بنده می گویم چه لزومی دارد که این کار را می کنید ؟ شما که متدین هستید و بچه هایتان اهل رعایت هستند و میتوانند با رعایت ضوابط شرع با هم حرف بزنند و بهم نگاه بکنند و ضوابط شرع را هم رعایت بکنند و تبادل فکر بکنند و شناخت پیدا بکنند و نیازی هم به صیغه محرمیت نیست . بعضی ها تا نامزدی هم می آیند و وقتی می خواهند عقد دائم بکنند ، می بینند فرصت مناسبی برای جشن نیست مثلا تالار نیست و یا ... و میگویند از حالا تا آن موقع یک عقد موقت می خوانیم . من میگویم لازم نیست عقد همراه با جشن باشد . چه لزومی دارد ؟ شما محضر برویید و عقد بکنید و جشن تان را برای دو ماه دیگر بگذارید . این ها انگیزه های عقد موقت است . من به چند دلیل با آن مخالف هستم . اول اینکه تعهد ایجاد میکند . اینها وقتی عقد موقت میشوند یک جورهایی زن و شوهر بحساب می آیند و ما ترس داریم که در فرایند خواستگاری آقا برسد به اینکه این طرف مناسبش نیست و این ازدواج به صلاح نیست ولی یک جورهایی احساس تعهد می کند و اگر بخواهد آنرا     بهم بزند احساس گناه می کند و این باعث میشود که ازدواجی بکند که خواسته اش نیست . دوم اینکه علقه و محبت ایجاد میکند . امام صادق (ع) می فرماید : وقتی بین زن و مردی صیغه ی محرمیت  خوانده میشود ، خدا فرشته ای دارد که آن فرشته باعث محبت بین آن زن و مرد  میشود . در اینجا نگفته اند که صیغه دائم باشد یا موقت و بنابراین در اینجا محبت و علقه پیش می آید . و ممکن است جوانان دست از اصولشان بر دارند . این صیغه اثر متافیزیکی دارد و احساس ها را نسبت بهم عوض می کند مثلا مادر زن داماد را مثل پسرش دوست دارد و او را می بوسد . سوم اینکه پرونده ی دختر خانم سیاه میشود . اگر به ازدواج منتهی نشود . حالا اگر به خواستگار بعدی نگوید که بعدا       می فهمد و اگر بگوید طرف باورش نمیشود که در حد گفتگو بوده است و می گوید اینها زن و شوهر بوده اند و شاید ارتباطات دیگری هم داشته اند . خیلی از خانواده های دختر تلقی شان این است که وقتی ما عقد موقت کردیم این به عقد دائم منتهی میشود . آخر چه کسی این ار گفته است ؟ ما خیلی موارد داریم که منتهی به عقد دائم نشده است . چون مهریه ی درست و حسابی ندارد و جایی هم ثبت نمیشود و بار حقوقی ندارد و دختر خانم و خانواده اش لطمه می خورند . بوده که بعضی مواقع روابطشان از آن حد خارج شده و دختر خانم مراقب نبوده اند و دیگر دوشیزه نبوده اند یا حتی باردار شده اند و این مشکل را به بحران تبدیل میکند . چهارم اینکه اگر به ازدواج منتهی بشود ، مادر این دختر خانم به آقای داماد محرم میشود ولی اگر به ازدواج منتهی نشود باز هم این آقا به مادر این دختر خانم  محرم می ماند الی ابد . ممکن است در آینده مشکلاتی ایجاد کند . اولا این کار را نکنید و اگر این کار را کردید به این نکته ای که اشاره میکنم توجه کنید . مثلا آقا دختر خانم را سه ماه عقد موقت کرده اند و بعد از  دوماه به این نتیجه میرسند که عقد دائم بکنند و بدون اینکه آقا این یک ماه را ببخشد ، عقد دائم میکند و فقیهان میگویند که این عقد باطل است . چه مطلب را نمی دانسته و این کار را کرده  و چه می دانسته و یادش رفته ، فرقی نمی کند . عقد باطل است . آنها باید صبر کنند تا آن یک ماه بگذرد و بعد عقد دائم بکنند . ببینید چه پیچ و خم هایی دارد . حالا اگر صیغه نود ونه ساله بخوانند عملا این ازدواج دیگر سر نمی گیرد . من نظرم این است که این کار را نکنید البته منع شرعی ندارد . چون بعضی ها گفته بودند که دهنوی با صیغه موقت و حکم خدا مخالفت کرده است . این ها حرف ما را خوب نفهمیده اند . شرع با آن مخالفتی ندارد ولی این مشکلات را ایجاد می کند . خودمان را در این مشکلات نیندازیم .

•  شوهرم از زندگی قبلی اش چیزی نمی گوید ولی هر وقت در جمع نزدیکانشان قرار می گیریم ، مادر و خواهرش از دخترهایی میگویند که به خواستگاری شان     رفته اند و این مسئله من را رنج می دهد و من فکر میکنم که نکند با آنها ارتباط داشته باشد . آیا کار مادرشوهر و خواهر شوهرم درست است ؟
  اینکه شما به شوهرتان بدبین شده اید غلط است . اینکه قبلا آقا به خواستگاری خانمی رفته اند ، نباید عامل بدبینی باشد . جلوی ورود شیطان را بگیرید و نگذارید که زندگیتان خراب شود و تردیدی نیست که کار مادر شوهر و خواهرش شوهر شما غلط است و کار اشتباهی است چون وقتی مادر شوهر و خواهر شوهر این جور حرفها را می زنند که خیلی وقتها روی عناد و دشمنی هم نیست و هدفشان حرص دادن عروس خانم هم نیست بلکه متوجه پیامدهای منفی آن نیستند گاهی سوژه برای حرف و گفتگو است  یا اینکه به خاطرات قبلی بروند و آنرا زنده کنند و خوشحال بشومند و توجه به پیامدهای منفی آن ندارند ،  این خانم می گوید که رنج می برد . مادر و خواهر شوهرهای عزیز این واقعیت است که ایشان رنج می برند ، شما زن هستید و او را می فهمید . و اینکه ایشان دچار بدبینی شده اند ، آثار منفی همین عمل شماست . الان شما این حرفها را می زنید واین خانم دچار فشار روحی می شود و آرامش از او گرفته میشود ، الان پسر شما برای اینکه آرامش بگیرد ، ازدواج کرده است . خوب شما این حرفها را می زنید و آرامش از عروس خانم گرفته میشود و نمی تواند به فرزند شما آرامش بدهد و نمی تواند حقوق او را رعایت کند  ، باز ضررش به شما می خورد و دودش به چشم شما می رود . ولی خیلی وقتها مادر شوهر به این توجهی ندارد . مگر شما پسرتان را دوست ندارید و    نمی خواهید زندگی با آرامشی داشته باشد ؟ مگر نمی خواهید دغدغه نداشته باشد و سرحال باشد ؟ از نظر جسمی و روحی شاداب باشد و وقتی شما این حرفها را می زنید ،  خانم را دچار مشکل می کنید و حقوق پسر شما هم رعایت نمی شود . حالا اگر درهمین حد باشد خوب است ولی گاهی این بدبینی ایجاد می کند و این بدبینی بین آنها تنش ایجاد می کند و آرام آرام آنها را از هم جدا می کند . این دیگر واقعا گناه است . ما در     آموزه های دینی مان داریم که بین زن و مرد جدایی نیندازید . رسول اکرم فرمودند : اگر کسی بین زن و مرد جدایی بیندازد ، خشم خدا را بر می انگیزد . و او را با هزار سنگ آتش ، سنگ باران میکند . خواهش می کنم از اینکارها دست بردارید .  بالاخره قسمت بوده که پسر شما  با این خانم ازدواج کند و کار دیگر تمام شده است ، این پرونده  را ببندید . و به خانم هم میگویم که زیادی حساسیت نشان ندهید . شما حساسیت نشان   می دهید وبه حرفهای آنها بازخورد نشان می دهید و گاهی ناخودآگاه آنها ترغیب میشوند که تکرار کنند . شما وقتی حساسیت نشان می دهید یعنی نقطه ضعف نشان می دهید ، ما هر جا نقطه ضعف نشان بدهیم به ضررمان است . شما بی اعتنایی کنید و بک لبخند بزنید و واکنش نشان ندهید . در ضمن شما مادر عزیز که این ها را می گویید ، فکر  نمی کنید نکند که ایشان هم مقابله به مثل بکند و بگوید که خواستگار من هم فلانی بوده است و این نظام زندگی را بهم می ریزد و در زندگی آتش بپا می کند .

چه مباحثی در باب ضرورت ازدواج وجود دارد ؟